Isochilus linearis

(Jacquin) R. Brown 1813
Podrodzina: Epidendroideae
Plemię: Epidendreae
Podplemię: Laeliinae

 

Foto: © Greg Allikas - www.orchidworks.com. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Isochilus linearis

Synonim: Cymbidium lineare (Jacquin) Swartz, Encyclia linearis (Jacquin) Dressler, Epidendrum lineare Jacquin, Epidendrum lineare Ruiz & Pavon, Isochilus brasiliensis Schlechter, Isochilus leucanthus Barbosa-Rodrigues, Isochilus pauciflorus Cogniaux, Isochilus peruvianus Schlechter, Leptothrium lineare (Jacquin) Kunth. Strona internetowa w3 Tropicos prowadzona przez The Missouri Botanical podaje następujące synonimy: Isochilus linearis var. leucanthum Lindley, Isochilus linearis var. linearis, oraz Isochilus linearis var. unilateralis Robinson. Williams ([1951]1986) stwierdził jednak, że odmiana unilateralis jest "trudna do odróżnienia od gatunku", ale jest traktowana jak odrębny gatunek przez Haegsatera & Salazara (1990). Duża liczba synonimów wskazuje na szerokie rozpowszechnienie i zmienność tego gatunku. Wzorcowa roślina pochodzi z Karaibów, a niektórzy autorzy wątpią, czy rośliny pochodzące z Ameryki Środkowej są w rzeczywistości tym samym gatunkiem. 

Występowanie:

Meksyk, Ameryka Środkowa, Karaiby oraz wschodnia część Ameryki Południowej od Wenezueli po Argentynę. Jest to najpopularniejszy i najszerzej występujący gatunek rodzaju Isochilus. Może rosnąć na powierzchni gruntu, przyczepiony do skał, zwalonych pni lub na drzewach. Rośnie zwykle w gęstych mieszanych lasach lub w górskich lasach deszczowych, a wysokości jego występowania leżą w zakresie od poziomu morza do wysokości 2000 m. Najczęściej jednak spotyka się je na wysokościach 1000-2000 m.  

Klimat:

Zanotowane skrajne temperatury to 27°C i -4°C.
Średnia wilgotność waha się od 60% pod koniec zimy do 80% przez całe lato i jesień.
Opady od 5-10 mm w zimie do 175 mm we wrześniu.
Średnie temperatury (dzień/noc) od 19,4/8,9°C w styczniu do 23,9/13,5°C w maju.
Okres kwitnienia: od czerwca do stycznia.

 

Informacje o roślinie i kwiatach:

Wielkość i typ rośliny:

Tworzący kępy epifit o wzroście sympodialnym i zmiennej wysokości (30-76 cm). 

Pseudobulwy/łodyga:

Pseudobulwy osiągają do 76 cm długości i mają 1 mm średnicy. Wysmukłe, ciasno skupione łodygi mogą być wyprostowane, łukowato wygięte lub zwisające. Są całkowicie i ciasno okryte rurkowatymi osłonkami liściowymi, które z kolei są pokryte małymi, podobnymi do brodawek guzkami. Przyrosty wyrastają na pełzającym kłączu w odległości 0,3-0,5 cm od siebie. 

Liście:

Dorastają do 6,5 cm długości i 0,25 cm szerokości. Dwurzędowo ułożone liście są wąsko podłużne, na wpół wyprostowane lub rozłożone, mogą być tępo zakończone lub mieć płytko rozdzielony wierzchołek. Gdy pędy są młode, są na całej długości pokryte 2 rzędami liści, ale z wiekiem dolne opadają i stary pęd ma tylko kilka liści w pobliżu wierzchołka. 

Kwiatostan:

Ma długość do 2 cm. Wyprostowany pęd kwiatowy wyrasta z wierzchołka ostatnio dojrzałego pędu. Kwiaty są luźno ułożone w mniej lub bardziej dwurzędową kiść, ale czasem są tylko na jednej stronie pędu kwiatowego. Przylistki kwiatowe mają zwykle kolor czerwono-karminowy. 

Kwiaty:

3-6. Małe, zmienne kolorystycznie kwiaty mogą być od prawie białych do ciemno różowo-karmazynowych, ale kolor czerwono-karminowy jest najpopularniejszy. Warżka jest zwykle nieco ciemniejsza od pozostałych części kwiatu. Rurkowate kwiaty mają 0,8-0,9 cm długości. Eliptyczno-lancetowate płatki okółka zewnętrznego mają długość do 0,9 cm, są raczej wklęsłe, ich wierzchołki są ostro-tępe i są połączone ze sobą od podstawy do około jednej czwartej ich długości, tworząc rurkowatą podstawę kwiatu. Nawet te niepołączone części płatków okółka zewnętrznego są tylko lekko rozchylone. Podłużno-lancetowate do jajowatych płatki okółka wewnętrznego mają do 0,9 cm długości i 0,5 cm szerokości. Przy podstawie mają wąski pazurek, tępo zakończone wierzchołki i są skierowane do przodu wzdłuż boków prętosłupa. Wąska, podłużno-lancetowata warżka, z krótkim, wąskim pazurem przy podstawie, zakrzywia się ostro, tworząc przy podstawie rodzaj litery S. Dolna połowa blaszki warżki leży bardzo blisko i równolegle do spodu prętosłupa, natomiast jej górna połowa zakrzywia się lekko w dół. Warżka ma do 0,9 cm długości, najwęższa jest przy podstawie, ale stopniowo rozszerza się, osiągając w pobliżu wierzchołka szerokość 0,2 cm, po czym znowu zwęża się w tępo zakończony wierzchołek. Prosty prętosłup o krótkiej podstawie ma 0,6 cm wysokości, nie ma skrzydełek, ale na wierzchołku ma ząb.

Tłumaczenie: Grażyna Siemińska


-----------------  U P R A W A  ----------------

Temperatura:

Roślina o umiarkowanych wymaganiach cieplnych, ale wymagająca chłodnych nocy w okresie zimowym

W lecie średnia temperatura dnia wynosi 21-22°C, a nocy 12-14°C, z amplitudą dobową 8-9°C. Ze względu na mikroklimat prawdziwe temperatury w naturalnym siedlisku mogą być nieco wyższe niż podane w tabeli klimatycznej. Najcieplejsze dni i największa różnica dobowa temperatur występuje wiosną, kiedy średnia temperatura dnia wynosi 23-24°C, nocy 10-13°C, co daje różnicę dobową 10-13°C. Jeżeli dysponujemy chłodzącym nawilżaczem powietrza, to storczyk ten będzie dobrze rósł umieszczony blisko wylotu zimnego, wilgotnego powietrza. 

Światło:

20000-30000 luksów. Isochilus potrzebuje stosunkowo jasnego, przefiltrowanego lub rozproszonego światła i ochrony przed bezpośrednim nasłonecznieniem. Cały czas należy zapewniać silny ruch powietrza. 

Podlewanie:

W okresie od późnej wiosny do jesieni opady deszczu są obfite. Następnie ich ilość gwałtownie spada i wraz z zimą nastaje pora sucha trwająca aż do początku następnej wiosny. Rośliny należy podlewać obficie w okresie intensywnego wzrostu, lecz należy zapewnić doskonały drenaż, powietrze musi mieć dobry dostęp do korzeni, a podłoże wokół korzeni nigdy nie może być rozłożone ani rozmokłe. Gdy późną jesienią nowe przyrosty osiągną dojrzałość, ilość wody należy zmniejszyć. Hawkes (1965) podaje, że rośliny tego rodzaju wymagają stale wilgotnego podłoża, ale podlewanie należy natychmiast wstrzymać, jeżeli podłoże jest przesiąknięte wodą. 

Nawożenie:

Rośliny należy nawozić co tydzień 1/4-1/2 zalecanej dawki nawozu dla storczyków. Nawóz o dużej zawartości azotu jest korzystny w okresie od wiosny do połowy lata, a nawóz bogatszy w fosfor może być stosowany późnym latem i jesienią. 

Podłoże:

Hawkes (1965) podaje, że rośliny tego rodzaju są łatwe w uprawie i dobrze rosną we wszelkiego rodzaju pojemnikach - w doniczkach i w koszykach - jak również zamocowane na podkładkach. Tak mocowane rośliny wymagają jednak wysokiej wilgotności, a podczas gorącej i suchej pogody należy je podlewać kilka razy dziennie. Niektórzy hodowcy uważają, że zapewnienie wysokiej wilgotności tak zamocowanym roślinom jest trudne, więc często rośliny te uprawiane są w wiszących koszyczkach przy użyciu bardzo luźnego, szybko wysychającego podłoża. Większość hodowców stosuje korę jodłową o średniej granulacji lub pocięte włókna paproci drzewiastej. Dodawany jest także perlit dla poprawienia przepuszczalności podłoża oraz zatrzymania wilgoci. Dodatek węgla drzewnego również poprawia przepuszczalność podłoża, a także zabezpiecza przed zakwaszeniem. Hawkes (1965) podaje, że te rośliny nie wymagają jakiegoś specjalnego podłoża, byle to użyte zapewniało dobry drenaż i nie rozmakało. Podaje jednak także, że rośliny te wydają się lepiej kwitnąć, jeżeli są uprawiane w podłożu z kory niż w podłożu z korzeni paproci Osmunda lub włókien paproci drzewiastej. Rośliny należy przesadzać natychmiast po zauważeniu oznak rozkładu podłoża, a w przeciwnym wypadku co kilka lat, gdy roślina wyrasta z doniczki. Jeśli przesadzanie wykonamy w momencie, gdy zaczynają się pojawiać nowe korzenie, to roślina przyjmie się i ukorzeni w możliwie najkrótszym czasie. 

Wilgotność powietrza:

75-80% od lata do początku zimy, następnie pod koniec zimy, na okres prawie 2 miesięcy kończących zimową porę suchą, spada do około 65%. 

Okres spoczynku:

Zimą średnie temperatury dnia wynoszą 19-21°C, a nocy 9-10°C, z amplitudą dobową 9-11°C. Zimą i wczesną wiosną opady deszczu w siedliskach naturalnych są niskie, ale dodatkowa wilgoć pochodzi z obfitej rosy i nocnych mgieł. W zimie uprawiane rośliny potrzebują znacznie mniej wody, zwłaszcza przy niskich temperaturach lub niskim poziomie światła, powinny nieco przesychać między podlewaniami, ale podłoże nigdy nie powinno być zupełnie suche. W większości przypadków roślinom wystarcza dość częste poranne zamgławianie i podlewanie co 2 tygodnie. Należy jednak zwiększyć ilość dostarczanej wody, jeśli liście marszczą się lub wykazują oznaki osłabienia. Nawożenie powinno być zredukowane lub wyeliminowane aż do momentu pojawienia się nowych przyrostów i rozpoczęcia obfitszego podlewania na wiosnę. Większość autorów podaje, że rośliny te powinny być równomiernie wilgotne przez cały rok, ale dane klimatyczne większości terenów występowania tych roślin wskazują na porę suchą trwającą 3-6 miesięcy.